Er zijn een aantal wettelijk verplichte minimumwaarborgen die in elke brandverzekering moeten aanwezig zijn (KB’s van 24 december 1992 en 16 januari 1995). Elke maatschappij is bijvoorbeeld verplicht om aan elk van haar cliënten (eigenaars of huurders) een stelsel tot afschaffing van de evenredigheidsregel of een evaluatierooster voor te stellen om het te verzekeren bedrag als eigenaar of huurder van een woning te bepalen. De maatschappij bepaalt wel zelf de naam en de inhoud van de systemen die ze aanbiedt.

Als eigenaar of huurder kun je rekenen op een grote zekerheid: bij een schadegeval zal de maatschappij de volledige schade ten laste nemen, zonder het bedrag van de tussenkomst te kunnen beperken door te stellen dat het voor het gebouw verzekerde bedrag onvoldoende is.

Maatschappijen bieden ook vaak een systeem aan voor de verzekering van de inhoud (meubels, kledij, schilderijen…). Het maximaal te vergoeden bedrag wordt vastgelegd in de polis.

Als eigenaar ontvang je een vergoeding op basis van de nieuwwaarde of heropbouwwaarde van het gebouw (of van het beschadigde deel van het gebouw). Hierbij wordt geen rekening gehouden met eventuele slijtage – tenzij die zeer omvangrijk is.

Voorbeeld

Een storm veroorzaakt schade aan het 20-jarige en normaal onderhouden dak van je woning. Het dak vertoont een reële slijtage van 15%. De herstellingsfactuur bedraagt € 2000. De verzekeringsmaatschappij betaalt € 2000 aan de eigenaar, zonder rekening te houden met de slijtage.

Vrijwel elke brandpolis voorziet in een vergoeding voor de verzekerde goederen als ze worden beschadigd ten gevolge van een van de volgende gevaren.

• Brand: de verzekeraar vergoedt de verzekerde goederen die beschadigd worden door brand. Onder brand verstaan we: de aanwezigheid van vlammen, de vernietiging van voorwerpen die niet bestemd zijn om te branden, een uitbreidingsmogelijkheid en de vaststelling dat de vlammen zich buiten hun normale ruimte bewegen. Pure overmatige hitte, schroeivlekken en de vernietiging van voorwerpen in of op een vuurhaard gelden niet als brand. Ook de schade door een explosie, implosie, rechtstreekse blikseminslag of het ontsnappen van rook of roet uit een verwarmings- of keukentoestel is gedekt in de brandwaarborg.
• Botsen tegen de verzekerde goederen: de verzekeraar vergoedt de schade die werd veroorzaakt door een contact met landrijtuigen, luchtvaartuigen en dieren. Sommige contracten dekken ook de val van bomen of pylonen of van delen van het gebouw.
• Onroerende schade door dieven: de verzekeraar vergoedt de schade die dieven aan het gebouw veroorzaken. Sommige contracten dekken ook schade ten gevolge van vandalisme en kwaadwilligheid.
• Elektriciteit: de verzekeraar vergoedt de schade aan elektrische en elektronische toestellen door kortsluiting, overspanning, inductie of een onrechtstreekse blikseminslag.
• Storm, hagel, sneeuw- en ijsdruk: volgens het KB veronderstelt een storm ofwel een gemeten windsnelheid van minstens 100 km/u (door veel maatschappijen teruggebracht tot 80 km/u), ofwel door de wind veroorzaakte schade aan andere goederen van gelijkwaardige weerstand binnen een straal van 10 km.
• Arbeidsconflicten en aanslagen: verzekeraars zijn door het KB verplicht om dekking te verlenen voor schade naar aanleiding van staking, oproer, terrorisme en sabotage.
• Waterschade: verzekeraars vergoeden de schade door het wegvloeien van water uit de hydraulische installaties ten gevolge van een breuk, een barst of het overlopen van de installaties, en het insijpelen van water langs het dak. De waarborg kan ook uitgebreid worden voor schade door het wegvloeien van stookolie uit een centrale verwarmingsinstallatie.
• Glasbreuk: de verzekeraar vergoedt de materiaal- en plaatsingskosten om gebroken ruiten, spiegels, doorzichtige of doorschijnende plastic panelen te vervangen – ongeacht de omstandigheden van de glasbreuk.
• Natuurrampen: elke brandverzekeraar vergoedt de schade ten gevolge van een natuurramp (overstroming, aardbeving, overlopen of opstuwen van openbare riolen, aardverschuiving of grondverzakking). Er zijn delen van het gebouw die wettelijk mogen worden uitgesloten van de waarborg (bv. de bijgebouwen, de kelders en hun inhoud…).
  De verzekeraar beslist vrij welke goederen hij verzekert volgens zijn eigen voorwaarden (vaak een ruimere waarborg dan de wettelijke waarborg aan een verlaagd tarief en vrijstelling) en welke goederen hij verzekert volgens de voorwaarden van het Tariferingsbureau (een aanbod van de wettelijk voorziene waarborg, een vaste premievoet van 0,90% en toepassing van een vrijstelling van € 610).
• Burgerlijke aansprakelijkheid gebouw: als het verzekerde gebouw of de inhoud ervan schade veroorzaakt aan een derde, verdedigt deze aansprakelijkheidsverzekering de belangen van de verzekerde wanneer zijn aansprakelijkheid in het gedrang komt.
• Bijstand woning: deze dekking heeft meerdere facetten. Bij een ernstig schadegeval kan bijvoorbeeld een afgevaardigde ter plaatse komen. Hij helpt de verzekerde om de eerste dringende maatregelen te nemen (bv. om niet-beschadigde goederen in veiligheid te brengen).

Alle contracten voorzien in geval van schade een bedrag of een vrijstelling die te uwen laste blijft. Dit geldt voor alle waarborgen, behalve voor de bijstand woning. Deze vrijstelling kan in recente contracten worden omgevormd. Dan betaalt de maatschappij je bijvoorbeeld de volledige schade terug van zodra deze een contractueel vastgelegd bedrag overschrijdt.

Je kunt zich ook verzekeren tegen diefstal van de inhoud, mits betaling van een bijpremie bovenop de brandverzekering.

In sommige formules worden de premies berekend op basis van het verzekerde kapitaal voor het gebouw en de inhoud. Andere systemen houden rekening met de oppervlakte van de lokalen of met het aantal plaatsen. De nettopremies worden verhoogd met 15,75% belastingen.