IPT, POZ, VAPZ…Zien de zelfstandigen nog het bos door de bomen?

Het gemiddelde pensioenbedrag voor de zelfstandige is volgens de Franstalige krant ‘La Dernière Heure’ in België 709,42 euro per maand. Stel dat je een volledige loopbaan zou hebben, bedraagt het pensioen maximum 1310 euro per maand. Met deze bedragen kom je hélaas niet ver. Je kan amper in je levensonderhoud voorzien zonder te spreken van een ‘appeltje voor de dorst’ om wat extra uit te geven of bepaalde dromen te realiseren.

Vadertje Staat gooit reddingsboei

Zelfstandigen en bedrijfsleiders kunnen hier wel wat aan doen. Ze kunnen bijvoorbeeld dankzij een goed advies en een correcte berekening van de verzekeringsmakelaar gebruik maken van de fiscaal vriendelijke pensioenopbouwvehikels, die Vadertje Staat als het ware als een soort ‘reddingsboei’ toegooit. In het vakjargon spreekt men hier over ‘tweedepijlerpensioenverzekeringen’. Je moet eigenlijk niet twijfelen om hiervan te profiteren als er financiële ruimte is natuurlijk.

We ‘gidsen’ je doorheen de verschillende systemen. Voor meer uitleg en een goed advies op maat, loont een afspraak met je verzekeringsmakelaar de moeite. Zijn advies zorgt voor gemoedsrust en bovendien brengt het je een aardig belastingvoordeel op. Bovendien zijn de voordelen van de ‘tweedepijlerpensioenverzekeringen’ te combineren met de fiscale voordelen van het pensioen- en het lange termijnsparen die je als particulier afgesloten hebt.

Elke zelfstandige of hij nu een vennootschap heeft of niet, kan een Vrij Aanvullend Pensioen voor Zelfstandigen (VAPZ) afsluiten. Ook een zelfstandige in bijberoep kan een VAPZ afsluiten op voorwaarde dat hij de sociale bijdragen betaalt die gelijkwaardig zijn aan die voor een zelfstandige in hoofdberoep. De maximum jaarlijkse premie is maximum 8,17% (9,40% voor het Sociaal VAPZ) van het geherwaardeerd netto belastbaar beroepsinkomen van 3 jaar terug met een maximum aan premie van 3.256,19 euro (3747,19 euro voor het sociaal VPAZ) per jaar. Een Sociaal VAPZ betaalt naast een pensioen- en overlijdenskapitaal ook nog een vervangingsinkomen bij arbeidsongeschiktheid en invaliditeit uit, alsook de vrijstelling van premiebetaling bij arbeidsongeschiktheid en invaliditeit. Je kan als startende zelfstandige een VAPZ afsluiten. Je verzekeringsmakelaar berekent dan de bijdrage op het wettelijke inkomen waarop ook je voorlopige sociale bijdragen berekend worden. Zelfstandige starters in bijberoep die een voorlopige sociale bijdrage betalen kunnen geen VAPZ afsluiten. Het fiscaal voordeel van het VAPZ hangt af van de marginale belastingvoet, dat is het tarief dat toegepast wordt op de hoogste schijf van de beroepsinkomsten. Je betaalt ook minder sociale bijdragen omdat de belastbare basis vermindert met de premie die je voor je verzekering VAPZ betaald hebt.

Ben je zelfstandige in een vennootschap?

Ben je zelfstandige in een vennootschap, dan kan het bedrijf de premies van een VAPZ betalen in jouw naam en voor jouw rekening. Je blijft dan het belastingvoordeel genieten zonder dat je netto-inkomen daalt. De premie wordt wel belast als een voordeel van alle aard.

Als je zelfstandig in een vennootschap bent en een regelmatige maandelijkse vergoeding ontvangt, kan je in cumul met het VAPZ ook een Individuele Pensioentoezegging (IPT) afsluiten.

Een IPT heeft aanzienlijke belastingvoordelen: De premies betaald door de vennootschap zijn aftrekbaar als beroepskosten zolang de regel van 80% wordt nageleefd. De berekening van de 80% regel is geen sinecure: de som van het wettelijk pensioen en de aanvullende pensioenen in de 2e pijler mag, omgerekend naar jaarlijkse rente, niet hoger zijn dan 80% van het gemiddeld inkomen van de laatste 3 jaar als zelfstandige. Zoiets bereken je niet met een eenvoudige simulatietool op internet. Doe hiervoor een beroep op je verzekeringsmakelaar. Hij is hiervoor opgeleid.

De zelfstandige bedrijfsleider krijgt op het einde van het contract op de wettelijke pensioengerechtigde leeftijd een pensioenkapitaal dat aan een voordelig forfaitair tarief belast wordt. Wordt het kapitaal gestort op de wettelijke pensioenleeftijd en ben je tot dan professioneel actief gebleven, dan betaal je slechts 10% belastingen. In het andere geval is het 16,5%.

Bij een VAPZ wordt het eindkapitaal op de wettelijke pensioengerechtigde leeftijd belast volgens het principe van de fictieve rente. Dat wil zeggen dat een bepaald percentage (3,50% à 5% naargelang de leeftijd op het moment van de uitkering) van het kapitaal wordt belast in de personenbelasting gedurende 10 of 13 jaar.

Ben je zelfstandig zonder vennootschap?

Ben je zelfstandig zonder vennootschap, dan kan je boven op het VAPZ sinds 2018 een Pensioenovereenkomst voor Zelfstandigen (POZ) afsluiten. Je krijgt een belastingvoordeel van 30% op de gestorte premie zolang de 80% regel nageleefd wordt. Op het einde van de rit en bij het wettelijke pensioen betaal je 10%, en zoals bij alle ‘tweedepijlerpensioenverzekeringen’, te vermeerderen met de gemeentebelastingen, de Riziv- (3,55%) en de solidariteitsbijdrage (0 tot 2%).

Samengevat

Verzekeringsformules op maat

Met het VAPZ, de IPT en de POZ heb je verschillende mogelijkheden. Het zijn geen standaardformules. Afhankelijk van het product, bestaan er formules louter op basis van een tak 21 levensverzekeringsproduct, dit wil zeggen met een vast rendement en zonder risico, Er bestaan ook formules op basis van een tak 23 product, dit wil zeggen meer risico en kans op een hoger rendement. Of een combinatie van de twee, wat we in het vakjargon soms ook een tak44-verzekering noemen. Bij een VAPZ is enkel de formule tak 21 mogelijk.

Er kunnen extra dekkingen tegen overlijden en arbeidsongeschiktheid onderschreven worden en bij aankoop of verbouwen van een vastgoed in de Europese ruimte kan er een voorschot op de opgebouwde reserves opgevraagd worden.

Moraal van het verhaal is: Wie hier de juiste combinaties of keuzes maakt, bespaart veel belastingen en zorgt voor een zorgeloos pensioen. Wacht niet langer om je verzekeringsmakelaar, je pensioengids te contacteren. Een advies op maat is hier de boodschap.